Wszystko co powinieneś wiedzieć o koronie szwedzkiej. | DobryKantor.pl
Szwecja to kraj historycznie mocno powiązany z Polską. Wiele pokoleń naszych rodaków szukało szczęścia w tym kraju. Bałtyk przez wieki był barierą, która skutecznie umożliwiała ucieczkę od politycznych i historycznych zawirowań w Polsce. Historia emigracji sięga XIX wieku, kiedy to azylu u naszych zamorskich sąsiadów szukali uczestnicy powstań listopadowego i styczniowego. Podobnie sytuacja wyglądała w okresie stanu wojennego, kiedy to wielu naszych rodaków traktowało królestwo szwedzkie, jako ziemie obiecaną. Wreszcie ostatnia fala emigrantów zarobkowych, która ruszyła na podbój krainy wikingów w czasie kiedy Polska wstąpiła do Unii Europejskiej, a dla Polaków został otwarty szwedzki rynek pracy. Szacuje się, że obecnie w Szwecji przebywa około 90 tysięcy Polaków (dane według Statistiska Centralbyrån). Szwedzka korona jest więc walutą istotną z punktu widzenia dziesiątek tysięcy Polaków za granicą i ich rodzin, które nierzadko pozostały w kraju.
Nominały banknotów i monet szwedzkich
Szwedzką koronę określa kod walutowy SEK i symbol kr, funkcjonuje ona w systemie dziesiętnym, a w obiegu możemy spotkać następujące nominały monet:
Oficjalnie szwedzka korona dzieli się jeszcze na 100 öre, ale te jednostki zdawkowe zostały wycofane z obiegu ze względu na zbyt wysokie koszty ich produkcji i funkcjonują jedynie w rozliczeniach elektronicznych.
Oprócz monet w Szwecji możemy natknąć się również na następujące banknoty:
Szwecja jest krajem, który stopniowo (według niektórych zbyt szybko) odchodzi od płatności gotówkowych. W wielu miejscach możliwa jest płatność tylko za pomocą kart płatniczych i telefonów. Riksbank podaje, że aktualnie w obiegu gotówkowym (dane na koniec 2017 roku) znajduje się 57 bilionów koron szwedzkich. Pomimo tego faktu szwedzki bank narodowy zdecydował się przeprowadzić w latach 2015-2017 wymianę starych banknotów na nowe, prezentowane wyżej wzory.
Historia korony szwedzkiej
Bogata historia szwedzkiej waluty sięga początków XVII wieku. Poniżej prezentujemy kilka najważniejszych wydarzeń, które miały duży wpływ na dzisiejszy kształt narodowej waluty tego skandynawskiego państwa.
1619 rok – Na rynku występuje deficyt monet, aby temu zaradzić kanclerz Axel Oxenstierna składa propozycję otwarcia banku w każdym mieście leżącym na ziemiach królewskich. Ma to ułatwić przepływ i dystrybucję monet.
1624 rok – Zostaje wybita pierwsza miedziana moneta i tym samym ustanowiony zostaje parytet wartości monety do miedzi. Wybór tego materiału to wynik niedoboru srebra i złota oraz chęć wzmocnienia wartości miedzi, która pozostaje po dziś dzień jednym z głównych surowców eksportowych Szwecji. Na skutek rozwoju przemysłu górniczego wydobycie miedzi znacznie wzrasta, co powoduje znaczne obniżenie jej wartości. Chcąc zachować obowiązujący parytet, Szwecja musi produkować coraz większe monety – rekordowa moneta z 1644 roku waży 19,7 kg i jest oficjalnie największą monetą na świecie.
Kliknij w obrazek, żeby zobaczyć go w większym rozmiarze.
1656 rok – Powstaje pierwszy szwedzki bank Stockholms Banco. Król Karol X Gustaw podkreśla znaczenie banku w zabezpieczeniu wartości pieniądza. Pięć lat później bank jako pierwszy w Europie emituje nowe formy rozliczeń pieniężnych – banknoty, które cieszą się dużym powodzeniem. Pomimo początkowych sukcesów bank upada. Z jego ruin w 1668 powstaje narodowy Riksens Ständers Bank, dziś zwany Sveriges Riksbank. Jest to najstarszy na świecie bank centralny działający do dzisiaj.
1776 rok – Minister finansów na polecenie Gustawa III przeprowadza reformę unifikacyjną monet. Przez poprzednie sto lat w obiegu znalazło się wiele rodzajów monet i banknotów, które emitowane były praktycznie przez każdy prywatny bank. Dodatkowo szalejące na północy kontynentu wojny w latach 1655-1721 były powodem wielu kryzysów, a słabo zabezpieczone banknoty coraz częściej były fałszowane. Po zakończeniu reformy jedyną ważną w Szwecji walutą pozostał talar (riksdaler).
1873 rok – Blisko sto lat później Szwecja przystępuje do Skandynawskiej Unii Monetarnej razem z Danią i Norwegią, ustanawiając wspólną walutę – koronę (dla podkreślenia ustrojów politycznych panujących w tych krajach). Nowa waluta zostaje powiązana ze złotem i funkcjonuje w tej formie aż do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku i rozpadu porozumienia trzech królestw.
1939 rok – Dosłownie na kilka dni przed wybuchem II wojny światowej Szwedzi decydują się powiązać koronę z kursem dolara amerykańskiego. Zależność ta pozostaje utrzymana, aż do rozpadu systemu finansowego z Bretton Woods w 1973 roku. Szwecja zwraca się w kierunku współpracy ze Wspólnotą Europejską i w 1991 roku decyduje się uzależnić kurs swojej waluty od wartości europejskiej jednostki walutowej (ECU), czyli poprzedniczki euro.
2003 rok – W tym roku przeprowadzono referendum, w którym pomimo przynależności do Unii Europejskiej, obywatele Szwecji opowiedzieli się przeciwko przyjęciu wspólnej waluty.
Od czego zależy kurs korony?
Siła szwedzkiej gospodarki, a co za tym idzie pozycja jej waluty na światowym rynku, zależy głównie od cen surowców, których kraj ten jest eksporterem. W XX wieku Szwecja stała się jednym z największych eksporterów rudy żelaza. Szczytowy okres wydobycia przypada na 1975 rok, kiedy uzyskano rekordowe wydobycie 40 milionów ton. Wydobywane są także rudy cynku, ołowiu, miedzi, wolframu, tytanu i uranu. Ważną gałęzią gospodarki Szwecji jest produkcja drewna – jest ona m.in. jednym z największych na świecie eksporterów celulozy. Sama polityka monetarna prowadzona przez Riksbank cechuje się dużą stabilnością, a jej głównym celem jest utrzymanie rocznego indeksu cen konsumpcyjnych na poziomie 2%. Kontrola inflacji jest według Szwedów najlepszą receptą na dobrze prosperującą gospodarkę, co jak na razie przynosi im korzyści.
Korona szwedzka należy do koszyka walut krajów rozwiniętych i jest powszechnie wymienialna w polskich bankach i kantorach. Polacy przebywający w Szwecji coraz chętniej wykorzystują kantory internetowe, za których pośrednictwem tanio i korzystnie wymieniają korony na złotówki.
